Читать онлайн «Польские сказки». Страница 6

Автор Максим Дзевенис

– O mój ojcze (о, отец мой; ojciec – отец)! mój sokole (сокол мой)! jeźlim cię kiedy rozgniewał (если я тебя когда/-нибудь/ рассердил; jeźli = jeśli; jestem – я есть), przebacz (прости; przebaczyć – простить)! spojrzyj na mnie (взгляни на меня; spojrzeć – взглянуть, посмотреть); patrz (смотри; patrzeć – смотреть; глядеть)! już usta mnie zdrewniały (у меня уже губы одеревенели; usta – рот; губы; drewniany – деревянный), spojrzyj na twarz i na ręce (посмотри на /моё/ лицо и на руки), same kości (одни кости) – nie masz ciała (нет увидишь тела: «не имеешь тела»); ulituj się mojej męki (сжалься моей муки = над моей мукой; litować się nad kim-czym – жалеть кого-что; сочувствовать кому-чему; męka – мука, мучение; страдание).

Leci dalej; aż przed chatą stoi złośliwy czarownik; spojrzał w górę, krzyknął głośno:

– Będziesz latał siedem roków, krążąc zawsze nad tą wioską; będziesz cierpiał, a nie umrzesz.

– O mój ojcze! mój sokole! jeźlim cię kiedy rozgniewał, przebacz! spojrzyj na mnie; patrz! już usta mnie zdrewniały, spojrzyj na twarz i na ręce, same kości – nie masz ciała; ulituj się mojej męki.

Czarownik poszeptał z cicha (колдун пошептал тихо; z cicha – тихо), a parobczak już nie leci (а парень уже не летит), stoi w miejscu (стоит на месте; stać – стоять; w miejscu – на месте), lecz się stopą nie dotyka wcale ziemi (но ступнями не касается совершенно земли).

– Dobrze to (хорошо то), że mnie przepraszasz (что ты у меня прощения просишь; przepraszać kogoś – просить прощения/извинения у кого-л.); ale co mi dać przyrzekasz (но что ты мне дать обещаешь; mi – мне;przyrzekać – обещать), że cię zwolnię z takiej kary (/за то/, что я тебя освобожу от такого наказания; cię – тебя; zwolnić z czegoś – освободить от чего-л.)?

– Wszystko, co tylko zażądasz (всё, что только потребуешь = пожелаешь; zażądać – потребовать)! – I złożył ku niemu ręce (и /умоляюще/ сложил к нему руки), i uklęknął na powietrzu (встал на колени на = в воздухе; uklęknąć – стать на колени; powietrze – воздух).

Czarownik poszeptał z cicha, a parobczak już nie leci, stoi w miejscu, lecz się stopą nie dotyka wcale ziemi.

– Dobrze to, że mnie przepraszasz; ale co mi dać przyrzekasz, że cię zwolnię z takiej kary?

– Wszystko, co tylko zażądasz! – I złożył ku niemu ręce, i uklęknął na powietrzu.

– Oddasz mi swoją dziewczynę (отдашь мне свою девушку), bo ja z nią się żenić muszę (потому я что на ней жениться должен; żenić się z kimś – жениться на ком-л.; musieć – быть должным); jeśli przeto ją odstąpisz (поэтому, если ты /мне/ её уступишь; przeto —книжн. потому, поэтому), będziesz chodził po tej ziemi (будешь ходить по этой земле).

Parobczak zaniemiał chwilę (парубок /на/ мгновение потерял дар речи; zaniemieć = zaniemówić – онеметь; потерять дар речи; chwila – минута; момент, мгновение).

„Aby jeno na ziemię (лишь бы только на землю) – pomyślał (подумал; pomyśleć – подумать) – to damy sobie rady (тогда справимся; rada – совет;dać sobie radę z czymś – справиться с чем-л.).”

– Oddasz mi swoją dziewczynę, bo ja z nią się żenić muszę; jeśli przeto ją odstąpisz, będziesz chodził po tej ziemi.

Parobczak zaniemiał chwilę.

„Aby jeno na ziemię – pomyślał – to damy sobie rady.”

I rzekł głośno (и сказал вслух/громко, rzec – сказать, произнести):

– Zaprawdę (воистину), wielkiej żądacie ode mnie ofiary (огромной требуете от меня жертвы); lecz kiedy inaczej być nie może (но, если иначе быть не может; kiedy – когда; прост. если), niechże i tak będzie (пусть же будет и так).

Wtedy nań dmuchnął czarownik (тогда колдун дунул на него; nań – на него), i stanął na ziemi (и он встал на земле); jakże był szczęśliwy (как же он был счастлив), gdy uczuł (когда почувствовал), że po niej stąpa (что по ней ступает), że wiatr nad nim już żadnej mocy nie ma (что ветер над ним уже никакой силы не имеет).

– Zaprawdę, wielkiej żądacie ode mnie ofiary; lecz kiedy inaczej być nie może, niechże i tak będzie.

Wtedy nań dmuchnął czarownik, i stanął na ziemi; jakże był szczęśliwy, gdy uczuł, że po niej stąpa, że wiatr nad nim już żadnej mocy nie ma.

Biegł co żywo do chaty i w progu spotyka sobie zaręczoną dziewę (бежал = побежал немедленно до хаты и на пороге встречает девушку, /которая была с ним/ помолвлена: «себе помолвленную деву»; biec – бежать; co żywo – живо; как можно скорее, немедленно; w progu – на пороге; в дверях; zaręczony – обручённый, помолвленный). Krzyknęła z podziwu (она от изумления крикнула; z – от /об эмоц. сост./, krzyknąć – крикнуть), widząc parobczaka zginionego (видя парня пропавшего), co miał być jej mężem (который должен был быть её мужем; mieć – в соч. с неопр. формой глагола означает долженствование), co go już długo opłakiwała (что его = и которого она уже долго оплакивала). Lecz ten odepchnął ją silnie wyschłymi rękoma (но он оттолкнул её сильно высохшими руками); wszedł do świetlicy (вошёл в светлицу; do – в /внутрь/), a ujrzawszy gospodarza= и, увидев хозяина), u którego służył (у которого он служил), na pół z płaczem zawołał (на половину с плачем = полуплача воскликнул):

– Już u was służyć nie będę ani waszej nie pojmę córki (я у вас уже служить не буду ни = и вашей дочери не возьму /в жёны/; pojąć za żonę – взять в жёны), kocham ją jeszcze szczerze by własne oczy (люблю её ещё искренне, как собственные глаза; by = niby – словно, будто, как), ale moją nie będzie (но моей она не будет).

Biegł co żywo do chaty i w progu spotyka sobie zaręczoną dziewę. Krzyknęła z podziwu, widząc parobczaka zginionego, co miał być jej mężem, co go już długo opłakiwała. Lecz ten odepchnął ją silnie wyschłymi rękoma; wszedł do świetlicy, a ujrzawszy gospodarza, u którego służył, na pół z płaczem zawołał:

– Już u was służyć nie będę ani waszej nie pojmę córki, kocham ją jeszcze szczerze by własne oczy, ale moją nie będzie.

Sędziwy gospodarz spojrzał nań zdziwiony (седой хозяин посмотрел на него с удивлением: «удивлённый»; zdziwić się – удивиться); a dostrzegłszy cierpienia z wychudłej i bladej twarzy (а, заметив страдания = страдание с = на исхудавшем и бледном /его/ лице; dostzrec – заметить), tak niegdyś rumianej (так = таком некогда румыном), zapytał o powód (спросил о причине; zapytać o coś – спросить о чём-л.), dlaczego odrzuca rękę jego córki (почему он отвергает руку его дочери).

Parobczak wyznał mu wszystko i swą podróż powietrzną (парень признался ему во всём: и в своём воздушном путешествии; wyznać coś – признаться в чём-л.), i przyrzeczenie dane czarownikowi (и в обещании, данном /им/ колдуну; przyrzec – обещать). Wysłuchawszy cierpliwie gospodarz opowiadania całego kazał biednemu być dobrej myśli (выслушав терпеливо весь рассказ, хозяин велел бедному не падать духом; wysłuchać czegoś – выслушать что-л.;być dobrej myśli – не терять надежды, не падать духом, не унывать), a sam poszedł do wróżki na poradę (а сам пошёл к гадалке на совет = за советом; do – к;wróżyć – гадать), wziąwszy trzos pełny (взяв /с собой/ полный кошель; trzos – мошна, кошель).

Sędziwy gospodarz spojrzał nań zdziwiony; a dostrzegłszy cierpienia z wychudłej i bladej twarzy, tak niegdyś rumianej, zapytał o powód, dlaczego odrzuca rękę jego córki.

Parobczak wyznał mu wszystko i swą podróż powietrzną, i przyrzeczenie dane czarownikowi. Wysłuchawszy cierpliwie gospodarz opowiadania całego kazał biednemu być dobrej myśli, a sam poszedł do wróżki na poradę, wziąwszy trzos pełny.

Nad wieczorem wrócił wesoły i rzekł do chłopaka (к вечеру вернулся весёлый/радостный и сказал парню; nad wieczorem – под вечер, к вечеру; wieczór – вечер; rzec do kogoś – сказать кому-л.):

– Jutro pójdziesz do wróżki (завтра пойдёшь к гадалке), jeno rano (только /иди/ утром), jak zaświta (чуть свет: «как забрезжится»; zaświtać – забрезжиться; świt – рассвет), a wszystko pójdzie dobrze (и всё пойдёт = будет хорошо).

Parobczak strudzony zasnął twardo (парубок, усталый, заснул крепко; strzudzić się – уст. утомиться, устать); zbudził się przecież (проснулся всё же), przed świtaniem i poszedł do wróżki (перед рассветом и пошёл к гадалке). Zastał ją przy kominie (застал её у печи; komin – дымоход, печная труба), jak paliła zioła (как = когда готовила зелье: «жгла травы»; palić – жечь); kazała mu stać spokojnie (она велела ему стоять спокойно); dzień był pogodny (день был безоблачный; pogodny – ясный, безоблачный, погожий), gdy nagle wiatr zawył (когда внезапно завыл ветер) – zatrząsł się dom cały (/и/ затрясся весь дом).

Nad wieczorem wrócił wesoły i rzekł do chłopaka:

– Jutro pójdzieta do wróżki, jeno rano, jak zaświta, a wszystko pójdzie dobrze.

Parobczak strudzony zasnął twardo; zbudził się przecież, przed świtaniem i poszedł do wróżki. Zastał ją przy kominie, jak paliła zioła; kazała mu stać spokojnie; dzień był pogodny, gdy nagle wiatr zawył – zatrząsł się dom cały.

Wróżka wtedy wyszła z nim na podwórze i kazała spojrzeć w górę (гадалка тогда вышла с ним на = во двор и велела взглянуть вверх). Podnosi oczy i widzi z dziwem (поднял глаза и видит с удивлением: «с дивом»; dziw – чудо, диво), jak zły czarownik w jednej koszuli w powietrzu kręci się w kółko (как злой колдун в одной рубашке в воздухе вертится; kręcić się w kółko – кружиться, вертеться, вращаться; kółko – кружок, круг).

– Otóż twój nieprzyjaciel (итак, /вот/ твой враг/неприятель), już ci szkodzić nie będzie (он уже тебе вредить не будет); gdy zechcesz (если захочешь; gdy – когда, если; zechcieć – захотеть), by patrzał na twoje wesele (чтобы он смотрел на твою свадьбу), zrób (сделай), jak cię nauczyłam (как я тебя научила), a będzie tych cierpień doznawał (а он будет те страдания испытывать; doznawać czegoś – испытывать что-л.; cierpienie – страдание, мучение), które dla ciebie niewinnego przygotował (которые для тебя невинного приготовил).